Quốc hội Mỹ đã đình chỉ giới hạn trần nợ quốc gia theo thỏa thuận ngân sách năm 2023, cho phép chính phủ liên bang tiếp tục vay mượn để hoạt động cho đến ngày 1/1/2025. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen vừa đưa ra cảnh báo trong một lá thư gửi các nhà lập pháp ngày 27/12 rằng nước Mỹ có thể chạm đến giới hạn nợ mới trong khoảng thời gian từ ngày 14/1 đến ngày 23/1/2025.

Bà Yellen nhấn mạnh, khi trần nợ đạt mức tối đa, chính phủ thường sử dụng các "biện pháp đặc biệt" để duy trì hoạt động. Tuy nhiên, những biện pháp này chỉ có thể kéo dài trong một khoảng thời gian giới hạn. Khi hết hiệu lực, nếu không có sự đồng thuận từ Quốc hội và Tổng thống về việc dỡ bỏ hoặc nâng giới hạn, Mỹ sẽ đối mặt với nguy cơ vỡ nợ - một kịch bản có thể gây ra hỗn loạn tài chính trên toàn cầu.

Nguy cơ hiện hữu từ lời cảnh báo của Bộ Tài chính

Trong lá thư của mình, Bộ trưởng Tài chính đã kêu gọi Quốc hội hành động khẩn cấp để "bảo vệ toàn bộ niềm tin và tín dụng của Mỹ". Lời kêu gọi này được đưa ra trong bối cảnh Mỹ vừa thông qua một dự luật tài trợ tạm thời nhằm ngăn chặn việc đóng cửa chính phủ vào phút chót. Dự luật này, được Tổng thống Joe Biden ký ban hành tuần trước, sẽ duy trì ngân sách hoạt động của chính phủ ở mức hiện tại cho đến ngày 14/3/2025.

Gói tài trợ mới bao gồm khoản ngân sách trị giá 100 tỷ USD để hỗ trợ thiên tai, nhưng không đi kèm với việc gia hạn hoặc nâng giới hạn trần nợ, một điều mà Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nhiều lần nhấn mạnh cần được thực hiện.

Quan điểm trái chiều về trần nợ

Thỏa thuận ngân sách mới nhất được Tổng thống Joe Biden mô tả là "một sự thỏa hiệp", vì "không bên nào đạt được mọi thứ mình muốn". Ông Biden nhấn mạnh, việc đạt được thỏa thuận này là cần thiết để đảm bảo sự vận hành liên tục của chính phủ liên bang.

Trong khi đó, ông Donald Trump, người sẽ chính thức nhậm chức vào năm 2025, thể hiện quan điểm ủng hộ mạnh mẽ việc xóa bỏ hoàn toàn trần nợ. Ông tuyên bố đây là "giải pháp đúng đắn nhất" mà Quốc hội cần thực hiện để tránh những cuộc khủng hoảng tài chính lặp lại.

Quan điểm này được cho là tiếp nối lập trường của ông Trump từ khi còn là tổng thống nhiệm kỳ trước, với mục tiêu tạo điều kiện linh hoạt hơn cho chính phủ trong việc xử lý ngân sách mà không bị ràng buộc bởi giới hạn vay mượn.

Lịch sử đối đầu và những tháng ngày căng thẳng

Câu chuyện về trần nợ không phải là điều mới mẻ trong nền chính trị Mỹ. Hồi tháng 6/2023, sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng, Quốc hội đã thông qua việc đình chỉ trần nợ, tránh được kịch bản vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử nước này. Thỏa thuận đó được xem là bước đi cần thiết, dù gây chia rẽ sâu sắc giữa các đảng phái.

Lịch sử các cuộc đàm phán về trần nợ cho thấy đây là một vấn đề không chỉ mang tính kỹ thuật tài chính mà còn phản ánh những mâu thuẫn chính trị sâu sắc giữa các phe phái. Mỗi lần trần nợ được nâng lên hay đình chỉ, nó đi kèm với những thỏa hiệp đau đớn và thường để lại dư chấn trong các cuộc tranh cử sau đó.

Hậu quả tiềm tàng và tác động toàn cầu

Việc Mỹ chạm mức trần nợ mà không có giải pháp kịp thời sẽ không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế nội địa mà còn gây ra hậu quả lan tỏa toàn cầu. Mỹ là quốc gia phát hành đồng tiền dự trữ quốc tế chính - đồng USD - và mọi bất ổn tài chính tại đây đều có thể làm rung chuyển thị trường thế giới.

Nguy cơ vỡ nợ sẽ khiến các nhà đầu tư mất niềm tin, đẩy chi phí vay mượn tăng cao và gây tổn hại nghiêm trọng đến vị thế kinh tế của Mỹ. Đồng thời, các dịch vụ công quan trọng có thể bị gián đoạn, làm suy giảm lòng tin của người dân vào chính phủ.

Khi thời hạn 1/1/2025 đến gần, áp lực sẽ tiếp tục gia tăng đối với các nhà lập pháp Mỹ. Liệu Quốc hội và Tổng thống đắc cử có thể đạt được thỏa thuận để tránh một cuộc khủng hoảng tài chính, hay nước Mỹ sẽ rơi vào kịch bản vỡ nợ lịch sử? Tất cả vẫn đang là câu hỏi lớn chờ đợi lời giải trong những tháng tới.

Đọc thêm:

Hàng hóa phái sinh là gì? Tìm hiểu cách đầu tư hàng hóa sinh lời