Sáng nay, chỉ số US Dollar Index (DXY) – thước đo sức mạnh đồng USD so với rổ 6 loại tiền tệ chủ chốt gồm EUR, JPY, GBP, CAD, SEK và CHF – đã tăng 0,37%, đạt mức 108,40. Đây là một trong những mức cao nhất trong hai năm qua, khi đồng bạc xanh tiếp tục duy trì sức mạnh sau động thái cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Tuy nhiên, Fed cũng nhấn mạnh rằng lộ trình nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ diễn ra chậm hơn, dự kiến kéo dài sang năm 2025.

Đồng USD mạnh lên đã gây áp lực lên nhiều mặt hàng nông sản trên toàn cầu, trong đó có ngành tiêu của Việt Nam. Trước đây, giá tiêu trong nước từng trải qua một giai đoạn phát triển rực rỡ. Từ năm 2010 đến đỉnh điểm vào năm 2015, giá tiêu tăng vọt, kích thích sự tham gia của nhiều nông dân và doanh nghiệp vào chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, chính tình trạng đầu cơ trong thời kỳ này đã đẩy giá tiêu rơi vào chu kỳ giảm sâu, gây tổn thất lớn cho người trồng. Đến năm 2019, giá tiêu lao dốc còn 36 triệu đồng/tấn, "bốc hơi" tới 85% giá trị chỉ trong 3,5 năm.

Sản lượng hạt tiêu Việt Nam cũng tăng vọt trong giai đoạn này, từ mức 122.000 tấn lên gần 300.000 tấn, lập kỷ lục chưa từng có. Tuy nhiên, nguồn cung dư thừa đã khiến giá cả lao dốc và đẩy hàng loạt nông dân vào cảnh phá sản. Nhiều diện tích trồng tiêu bị bỏ hoang, trở thành minh chứng cho cuộc khủng hoảng lớn nhất của ngành tiêu Việt Nam vào năm 2015.

Sau cuộc khủng hoảng, diện tích và sản lượng tiêu tại Việt Nam giảm mạnh. Đến cuối năm 2023, sản lượng cả nước đạt khoảng 170.000 tấn, và năm 2024 con số này tiếp tục giảm còn 160.000 tấn – giảm gần một nửa so với thời kỳ đỉnh cao năm 2015. Nguyên nhân chính đến từ biến đổi khí hậu, đặc biệt là đợt nắng nóng kéo dài đầu năm 2024, khiến năng suất cây trồng sụt giảm nghiêm trọng. Điều này đồng nghĩa với việc sản lượng tiêu trong vụ mùa 2025 có thể tiếp tục đối mặt với nguy cơ giảm sút.

Bên cạnh yếu tố thời tiết, xu hướng chuyển đổi cây trồng cũng góp phần làm giảm sản lượng tiêu. Nhiều nông dân Việt Nam đã đa dạng hóa nguồn thu nhập bằng cách chuyển đổi sang các loại cây trồng khác như cà phê và sầu riêng. Những loại cây này không chỉ mang lại lợi nhuận ổn định mà còn giúp họ giảm phụ thuộc vào thị trường tiêu đầy biến động.

Ngoài ra, với kinh nghiệm từ các cuộc khủng hoảng giá trước đây, nông dân hiện nay có xu hướng không bán tiêu ngay sau thu hoạch. Thay vào đó, họ chờ đợi thời điểm giá thị trường thuận lợi hơn để tối đa hóa lợi nhuận. Điều này có thể làm giảm nguồn cung tiêu ngắn hạn, nhưng đồng thời cũng tạo ra sự ổn định hơn cho người trồng trong dài hạn.

Nhìn chung, ngành tiêu Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức cả trong và ngoài nước. Sức ép từ đồng USD mạnh và những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu là bài toán không nhỏ đối với nông dân và các doanh nghiệp xuất khẩu. Tuy nhiên, việc giảm phụ thuộc vào tiêu và chiến lược bán hàng linh hoạt có thể mang lại triển vọng tích cực hơn trong tương lai.

Kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh - 5 bước đơn giản để đầu tư hàng hóa thành công