Thị trường ca cao đang đối diện với một thách thức lớn khi sản lượng giảm mạnh và nhu cầu không ngừng gia tăng. Mặc dù giá ca cao đã tăng gấp đôi trong năm nay, từ khoảng 4.400 USD/tấn lên mức đỉnh 12.000 USD/tấn vào tháng 4, song sự thiếu hụt nguồn cung vẫn không có dấu hiệu giảm bớt. Sản lượng ca cao toàn cầu đã giảm đáng kể trong những năm qua, và các quốc gia tiêu thụ chính đều chứng kiến mức tồn kho giảm mạnh, làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng kéo dài.
Theo báo cáo từ Financial Times, sau một đợt tăng giá mạnh mẽ, giá ca cao đã giảm trở lại vào tháng 5, còn 7.000 USD/tấn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là thị trường đã phục hồi hoàn toàn. Việc thiếu hụt cung-cầu vẫn đang hiện hữu, với sự suy giảm sản lượng từ các quốc gia sản xuất lớn như Bờ Biển Ngà và Ghana, hai nước chiếm hơn một nửa sản lượng ca cao toàn cầu. Sự thiếu hụt này kéo dài từ năm 2021 và dự báo sẽ còn tiếp tục trong những năm tới.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sản lượng ca cao giảm 13% trong năm qua, một phần do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino khiến mùa vụ thu hoạch năm 2023-2024 bị suy giảm nghiêm trọng. Các chuyên gia dự báo sản lượng ca cao trong năm 2024-2025 có thể tiếp tục thiếu hụt khoảng 160.000 đến 200.000 tấn. Đây là một sự khủng hoảng nghiêm trọng đối với ngành sản xuất chocolate khi các nhà sản xuất kỳ vọng rằng giá sẽ tiếp tục giảm, dẫn đến việc họ không chuẩn bị đủ lượng hàng dự trữ.
Ngoài vấn đề về thời tiết, những thay đổi trong cấu trúc thị trường cũng góp phần vào sự khủng hoảng. Luật pháp tại nhiều quốc gia đang hạn chế mở rộng diện tích trồng ca cao, trong khi thiếu hụt phân bón toàn cầu lại làm giảm năng suất cây trồng. Khu vực Tây Phi, nơi có diện tích trồng ca cao lớn nhất, đang gặp phải vấn đề nghiêm trọng với cây ca cao già cỗi và sự lây lan của một loại vi rút gây sưng chồi, khiến năng suất giảm mạnh.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ cây bị nhiễm vi rút ở các trang trại ca cao tại Tây Phi đã tăng lên tới 67%, gấp đôi so với mức trước đây. Nếu tình trạng này tiếp tục, sản lượng ca cao của Bờ Biển Ngà và Ghana có thể giảm đến 50%. Với đặc tính của cây ca cao, khi bị nhiễm vi rút, cây sẽ không còn khả năng sản xuất quả trong vòng 4 năm, dẫn đến sự thiếu hụt nghiêm trọng trong thời gian dài.
Khó khăn trong việc mở rộng diện tích trồng ca cao do những hạn chế về địa lý và các yếu tố môi trường cũng làm tình hình thêm tồi tệ. Cây ca cao chỉ có thể trồng ở vùng xích đạo, vì vậy bất kỳ sự gián đoạn nào trong khu vực này đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung. Sự cố trong quá khứ, như dịch bệnh ở Brazil vào những năm 1980, đã làm sản lượng ca cao của quốc gia này giảm tới 70%. Nếu tình trạng tương tự xảy ra ở Tây Phi, thị trường toàn cầu sẽ đối mặt với một cuộc khủng hoảng trầm trọng.
Dù giá ca cao có thể tăng cao, việc tăng giá đối với các sản phẩm như chocolate không dễ dàng làm giảm nhu cầu. Một tín đồ chocolate, với thói quen tiêu thụ 50 gram chocolate loại 70% ca cao mỗi ngày, sẽ chỉ phải chi thêm khoảng 0,35 USD mỗi ngày khi giá ca cao tăng gấp đôi. Điều này cho thấy rằng, dù giá có tăng mạnh, nhu cầu đối với sản phẩm này sẽ không giảm đáng kể, đặc biệt là khi người tiêu dùng vẫn coi chocolate là một món ăn không thể thiếu.
Lịch sử thị trường ca cao cũng cho thấy rằng các cú sốc giá có thể kéo dài trong nhiều năm. Vào năm 1977, giá ca cao đã tăng lên mức tương đương 28.000 USD/tấn sau một đợt tăng giá kéo dài 5 năm. Điều này có thể tái diễn trong những năm tới khi tình trạng thiếu hụt cung-cầu vẫn chưa được giải quyết. Các nhà phân tích dự báo giá ca cao có thể sẽ tiếp tục lập kỷ lục mới trong tương lai gần, khi sự thiếu hụt nguồn cung vẫn là một thách thức lớn đối với ngành sản xuất chocolate trên toàn cầu.
>>>Xem thêm:
Giá đường thế giới hôm nay
Giá dầu cọ thế giới hôm nay
Giá tiêu trực tuyến cập nhật giá liên tục hàng ngày