Ngày 16/12, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal chính thức tuyên bố nước này sẽ không gia hạn thỏa thuận vận chuyển khí đốt với Nga khi hợp đồng hiện tại hết hạn vào ngày 31/12/2024. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh nhiều quốc gia Châu Âu đang nỗ lực tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga.
Thỏa thuận trung chuyển khí đốt giữa Ukraine và Nga được ký kết vào năm 2019 với thời hạn 5 năm. Mặc dù từ năm 2022, Nga đã cắt giảm đáng kể lượng khí đốt vận chuyển tới Châu Âu qua các đường ống trung chuyển của Ukraine, một số quốc gia như Áo, Hungary và Slovakia vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn khí đốt này.
Trong cuộc họp với Thủ tướng Slovakia Robert Fico, ông Shmyhal nhấn mạnh Ukraine sẵn sàng đàm phán về việc trung chuyển khí đốt từ bất kỳ nguồn cung nào khác, ngoại trừ Nga. “Nếu Ủy ban Châu Âu chính thức đề xuất việc vận chuyển khí đốt từ các nguồn khác, chúng tôi sẽ sẵn sàng hợp tác để đạt được thỏa thuận phù hợp,” ông Shmyhal tuyên bố trên kênh Telegram cá nhân. Đồng thời, ông khẳng định thỏa thuận hiện tại với Nga sẽ chấm dứt vào đầu năm 2025 và sẽ không được gia hạn.
Thủ tướng Shmyhal cũng cho biết trong năm qua, Ukraine và các đối tác Châu Âu đã có nhiều tiến bộ trong việc đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định, đặc biệt là khí đốt. Tuy nhiên, các nước EU vẫn cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đối phó với tình trạng thiếu hụt có thể xảy ra khi thỏa thuận trung chuyển khí đốt này kết thúc.
Slovakia, quốc gia phụ thuộc lớn vào nguồn khí đốt quá cảnh qua Ukraine, đang tích cực tìm giải pháp nhằm tránh gián đoạn nguồn cung. Thủ tướng Robert Fico khẳng định việc duy trì hoạt động trung chuyển khí đốt không chỉ là vấn đề song phương giữa các nước láng giềng mà còn là mối quan tâm của toàn bộ Liên minh Châu Âu. Ông Fico nhấn mạnh Slovakia đang ưu tiên đảm bảo nguồn cung khí đốt từ phía Đông để tránh chi phí gia tăng khi phải sử dụng các tuyến vận chuyển thay thế.
Bộ trưởng Kinh tế Slovakia, bà Denisa Sakova, trước đó đã phát biểu tại Brussels rằng các quốc gia và công ty Châu Âu cần khoảng 15 tỷ m³ khí đốt của Nga trong năm tới thông qua hệ thống trung chuyển của Ukraine. Bà Sakova cho biết các cuộc thảo luận đang diễn ra để tìm kiếm các giải pháp thay thế nhằm duy trì nguồn cung năng lượng ổn định cho khu vực. Slovakia hy vọng có thể đạt được một thỏa thuận cung cấp khí đốt trong vòng 2-3 năm tới nhằm đảm bảo nhu cầu tiêu thụ trong nước.
Trong khi đó, Liên minh Châu Âu đã đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch từ Nga vào năm 2027. Để thực hiện mục tiêu này, EU đang đẩy mạnh các kế hoạch phát triển nguồn năng lượng tái tạo và đa dạng hóa các tuyến cung ứng khí đốt từ các đối tác khác như Na Uy, Mỹ và khu vực Trung Đông.
Quyết định của Ukraine về việc không gia hạn thỏa thuận trung chuyển khí đốt được dự báo sẽ tạo ra áp lực đáng kể đối với các quốc gia vẫn phụ thuộc vào nguồn năng lượng từ Nga. Việc tìm kiếm giải pháp thay thế kịp thời là thách thức lớn đối với Châu Âu trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng hiện nay. Đồng thời, động thái này cũng phản ánh quyết tâm của Ukraine trong việc giảm thiểu sự hợp tác với Nga giữa bối cảnh căng thẳng địa chính trị chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Trong thời gian tới, các quốc gia Châu Âu sẽ tiếp tục đẩy mạnh đàm phán với các nhà cung cấp mới và chuẩn bị cho khả năng điều chỉnh các tuyến vận chuyển nhằm đảm bảo an ninh năng lượng trong khu vực.
Kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh - 5 bước đơn giản để đầu tư hàng hóa thành công