Báo cáo mới nhất từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), công bố ngày 2/12/2024, cho thấy doanh số bán vũ khí toàn cầu của các nhà sản xuất lớn đã tăng mạnh trong năm 2023. Điều này diễn ra trong bối cảnh các cuộc xung đột lớn như chiến tranh ở Ukraine, cuộc tấn công của Israel vào Gaza và tình hình căng thẳng tại châu Á. Các nhà sản xuất vũ khí đến từ Nga và Trung Đông ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, làm gia tăng doanh thu toàn cầu của ngành công nghiệp này.

Theo báo cáo của SIPRI, tổng doanh thu từ việc bán vũ khí và dịch vụ quân sự của 100 công ty vũ khí lớn nhất thế giới đã đạt mức 632 tỷ USD trong năm 2023, tăng 4,2% so với năm trước. Đây là một sự phục hồi mạnh mẽ sau sự sụt giảm vào năm 2022 khi các công ty vũ khí gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu cao. Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra rằng dù doanh thu tăng, các công ty vẫn gặp phải những thách thức lớn về chuỗi cung ứng. Một trong những điểm nổi bật là lần đầu tiên trong lịch sử, tất cả 100 công ty vũ khí lớn đều đạt doanh thu vượt mốc 1 tỷ USD.

Lorenzo Scarazzato, nhà nghiên cứu của SIPRI, cho biết: "Doanh thu từ việc bán vũ khí đã tăng đáng kể vào năm 2023 và có khả năng sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024. Tuy nhiên, doanh số bán vũ khí của 100 công ty hàng đầu thế giới vẫn chưa phản ánh đầy đủ quy mô của nhu cầu thực tế." Ông Scarazzato cũng nhấn mạnh rằng nhiều công ty vũ khí đang gia tăng tuyển dụng nhân sự, cho thấy sự lạc quan đối với tương lai của ngành công nghiệp này.

Trong số các nhà sản xuất vũ khí lớn, các công ty Mỹ tiếp tục chiếm ưu thế với doanh thu chiếm khoảng một nửa tổng doanh thu toàn cầu. Các công ty Mỹ đã ghi nhận mức tăng 2,5% trong doanh thu, với 41 công ty nằm trong top 100 công ty vũ khí hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, hai "gã khổng lồ" trong ngành là Lockheed Martin và Raytheon Technologies (RTX) lại chứng kiến doanh thu giảm nhẹ, lần lượt là 1,6% và 1,3%. Những công ty này phụ thuộc vào một chuỗi cung ứng phức tạp, và sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu vào năm 2023 đã ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả kinh doanh của họ.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng các nhà sản xuất vũ khí ở châu Âu và các khu vực khác đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Tại châu Âu, có 27 công ty vũ khí nằm trong top 100, với mức tăng doanh thu trung bình là 0,2%. Nhu cầu về đạn dược, pháo binh và các hệ thống phòng không, đặc biệt là trong bối cảnh chiến tranh Ukraine, đã thúc đẩy doanh thu của các nhà sản xuất vũ khí châu Âu. Đáng chú ý, doanh thu của các công ty vũ khí Nga đã tăng 40%, chủ yếu nhờ vào sự gia tăng 49% doanh thu của Rostec, tập đoàn quốc doanh lớn nhất của Nga.

Các nhà sản xuất vũ khí từ Trung Đông cũng chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể, với doanh thu tăng trung bình 18%. Các công ty vũ khí của Israel, đặc biệt là ba nhà sản xuất vũ khí trong bảng xếp hạng SIPRI, đã đạt doanh thu kỷ lục 13,6 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2022. Trong khi đó, ba tập đoàn vũ khí ở Thổ Nhĩ Kỳ ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ 24%, được thúc đẩy bởi nhu cầu gia tăng từ cuộc chiến ở Ukraine và các khoản đầu tư quốc phòng của chính phủ Ankara.

Tại châu Á, các công ty vũ khí Hàn Quốc và Nhật Bản cũng ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng. Doanh thu của 4 công ty Hàn Quốc tăng trung bình 39%, trong khi 5 công ty Nhật Bản tăng trung bình 35%. Tuy nhiên, các công ty vũ khí Trung Quốc lại chỉ ghi nhận mức tăng trưởng khiêm tốn, với doanh thu tăng 0,7%, dù tổng doanh thu của họ vẫn đạt 103 tỷ USD. Sự chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc có thể là một yếu tố tác động đến mức tăng trưởng này.

Tổng thể, ngành công nghiệp vũ khí toàn cầu đang bước vào một giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi các cuộc xung đột quân sự kéo dài và sự gia tăng chi tiêu quốc phòng của các quốc gia. Tuy nhiên, báo cáo cũng cảnh báo rằng tình hình thị trường vũ khí có thể vẫn sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm sự ổn định của chuỗi cung ứng và các chính sách quân sự của các quốc gia lớn.

Đọc thêm:

Hàng hóa phái sinh là gì? Tìm hiểu cách đầu tư hàng hóa sinh lời