Mỹ có thể để lại một khoảng trống lớn trong lĩnh vực tài chính và y tế toàn cầu, điều này đã được Giáo sư Lawrence Gostin, chuyên gia về y tế toàn cầu tại trường Luật Georgetown, cảnh báo trong cuộc trao đổi với Financial Times. Ông cho rằng không có quốc gia nào đủ khả năng lấp đầy khoảng trống mà Mỹ để lại, nhất là sau khi nước này quyết định giảm bớt vai trò của mình trong các tổ chức quốc tế, trong đó có Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Theo ông Gostin, việc Mỹ rút khỏi WHO ngay trong ngày đầu tiên ông Donald Trump nhậm chức vào năm 2017 là một "thảm họa". Đây không chỉ là một bước đi đơn giản mà là dấu hiệu của sự rạn nứt trong cam kết toàn cầu của Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực y tế công cộng, nơi WHO đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối các chiến lược ứng phó với các đại dịch và các vấn đề sức khỏe toàn cầu.

Tới nay, một nhóm trong đội ngũ của ông Trump lại đưa ra kế hoạch sẽ tiếp tục việc rút lui khỏi WHO vào ngày nhậm chức của ông vào tháng 1/2025. Một số người trong nhóm muốn duy trì sự tham gia của Mỹ trong WHO, nhưng họ tin rằng tổ chức này cần phải cải cách. Tuy nhiên, đa số trong nhóm chuyển giao của ông Trump lại ủng hộ việc cắt đứt mối quan hệ hoàn toàn với WHO, lý do được đưa ra là sự bất đồng sâu sắc về cách thức tổ chức này đã xử lý đại dịch COVID-19, cũng như cách WHO đã phản ứng với những chỉ trích từ chính quyền Mỹ trong thời gian qua.

Nhóm chuyển giao của ông Trump cho rằng, việc rút khỏi WHO ngay trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống sẽ có tính biểu tượng mạnh mẽ, đánh dấu sự đảo ngược hoàn toàn so với chính sách của chính quyền Biden, người đã quyết định khôi phục mối quan hệ với WHO vào năm 2021, ngay sau khi ông nhậm chức. Chính quyền Biden cho rằng WHO đóng một vai trò không thể thay thế trong việc điều phối các hoạt động y tế toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Mỹ vốn là nhà tài trợ lớn nhất của WHO, cung cấp khoảng 16% nguồn tài chính của tổ chức này trong giai đoạn 2022-2023. Tuy nhiên, việc cắt đứt mối quan hệ với WHO không phải là điều mới mẻ dưới chính quyền của ông Trump. Vào năm 2020, ông Trump đã thông báo rút Mỹ khỏi WHO, cắt đứt mối quan hệ và đe dọa ngừng các khoản tài trợ sau khi chỉ trích mạnh mẽ phản ứng của tổ chức này đối với đại dịch COVID-19. Sau đó, chính quyền của ông Joe Biden đã khôi phục lại các khoản tài trợ và cam kết hợp tác với WHO, coi đây là một phần trong chiến lược toàn cầu của Mỹ.

Việc rút lui khỏi WHO của Mỹ không chỉ có tác động lớn đối với tổ chức này mà còn có thể tạo ra những ảnh hưởng sâu rộng đối với các sáng kiến y tế toàn cầu. WHO, mặc dù không phải là cơ quan duy nhất đối mặt với các vấn đề y tế quốc tế, nhưng lại đóng vai trò chủ đạo trong việc hỗ trợ các quốc gia phát triển chiến lược và biện pháp ứng phó với các thách thức sức khỏe công cộng.

Mới đây, ông Trump đã đề cử Robert F. Kennedy làm Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) nếu ông tái đắc cử vào năm 2025. Ông Kennedy là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ phản ứng của WHO đối với đại dịch COVID-19 và các biện pháp ngăn chặn dịch bệnh mà tổ chức này khuyến nghị. Điều này cho thấy chính quyền của ông Trump sẽ tiếp tục duy trì lập trường hoài nghi về các tổ chức quốc tế như WHO, ít nhất là về cách thức tổ chức này phản ứng với các cuộc khủng hoảng toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, thách thức mà Mỹ đối mặt không chỉ là vấn đề nội bộ mà còn liên quan đến ảnh hưởng toàn cầu. Việc cắt giảm hoặc rút lui khỏi các tổ chức toàn cầu có thể làm suy yếu ảnh hưởng của Mỹ trong các vấn đề y tế và tài chính quốc tế.

Đọc thêm:

Hàng hóa phái sinh là gì? Tìm hiểu cách đầu tư hàng hóa sinh lời