Vào ngày 3 tháng 12, Bộ Thương mại Trung Quốc đã thông báo lệnh cấm xuất khẩu ba kim loại quan trọng đối với ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ, bao gồm gallium, germanium và antimony. Quyết định này được đưa ra với lý do an ninh quốc gia và được coi là phản ứng của Bắc Kinh đối với các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Washington đối với các công ty Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn. Điều này đã tạo ra những lo ngại về sự gián đoạn trong nguồn cung và làm gia tăng giá trị của các vật liệu này trên toàn cầu.
Lệnh cấm này đặc biệt ảnh hưởng đến ngành công nghệ của Mỹ, vì gallium và germanium là hai nguyên liệu quan trọng trong sản xuất chất bán dẫn, tấm pin mặt trời, radar, quang học hồng ngoại và các thiết bị quân sự. Trung Quốc kiểm soát phần lớn nguồn cung gallium và germanium trên thế giới, với sản lượng gallium chiếm đến 98% toàn cầu vào năm 2023. Các chuyên gia cảnh báo rằng, nếu lệnh cấm này kéo dài, giá cả của các kim loại này sẽ tiếp tục leo thang và tạo ra tình trạng thiếu hụt trầm trọng.
Gallium, một kim loại đặc biệt quan trọng trong ngành bán dẫn và năng lượng tái tạo, đã tăng giá hơn 23% trong năm nay, hiện lên tới 930 USD mỗi kg. Germanium, với vai trò quan trọng trong công nghệ quang học và hệ thống hỗ trợ lái xe, cũng ghi nhận mức tăng 40%, hiện có giá trên 4.000 USD mỗi kg. Nhu cầu đối với germanium đang tăng mạnh, nhất là trong các ứng dụng hỗ trợ lái xe tự động và các thiết bị quang học hồng ngoại.
Ngoài việc gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, lệnh cấm này cũng gây ảnh hưởng lớn đến các quốc gia khác, đặc biệt là châu Âu. Các dự án năng lượng tái tạo tại các quốc gia như Áo ước tính sẽ cần gấp nhiều lần sản lượng gallium hiện tại. Điều này sẽ đẩy các quốc gia này vào tình thế khó khăn khi họ phải tìm cách đảm bảo nguồn cung trong bối cảnh thị trường kim loại ngày càng khan hiếm.
Trung Quốc, mặc dù chiếm ưu thế lớn trong nguồn cung các kim loại chiến lược này, không phải là nhà cung cấp duy nhất. Mỹ, trong những năm qua, đã nhập khẩu một phần đáng kể gallium và germanium từ các quốc gia khác như Bỉ, Canada, Đức và Nhật Bản. Dù vậy, các nhà phân tích cho rằng việc tìm kiếm các nguồn cung thay thế sẽ không đơn giản, bởi đầu tư vào khai thác các kim loại này đòi hỏi chi phí rất lớn.
Mỹ đang cố gắng giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc bằng cách phát triển các mỏ khoáng sản trong nước. Vào tháng 3 năm 2023, một công ty khai khoáng đã công bố phát hiện các mỏ gallium chất lượng cao ở Montana. Tuy nhiên, để có thể khai thác và đáp ứng nhu cầu trong nước, Mỹ sẽ cần thời gian và nguồn lực đáng kể.
Việc Trung Quốc tiếp tục áp đặt các hạn chế xuất khẩu kim loại quan trọng này có thể tạo ra sự thay đổi lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo các chuyên gia, nếu căng thẳng giữa hai siêu cường này không được giải quyết, giá của các kim loại chiến lược như gallium, germanium và antimony có thể tiếp tục tăng mạnh, ảnh hưởng đến ngành công nghiệp công nghệ cao và các dự án năng lượng tái tạo của nhiều quốc gia trên thế giới.
Một số công ty phương Tây đã bắt đầu chuẩn bị cho sự thiếu hụt này bằng cách mua lại các mỏ khoáng sản quan trọng. Chẳng hạn, công ty Military Metals của Canada đã mua lại một mỏ antimony lớn ở Slovakia, nơi có nguồn tài nguyên từ thời Liên Xô. Điều này cho thấy các quốc gia phương Tây đang nỗ lực tự chủ nguồn cung để giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Chuyên gia Claire Reade của Arnold & Porter cho rằng, dù có thể có sự thay đổi trong chính sách khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại cầm quyền vào năm 2025, xu hướng hiện tại là Trung Quốc đang cố gắng giảm bớt sự phụ thuộc vào phương Tây và chủ động trong việc kiểm soát các nguồn tài nguyên quan trọng.
>>>Xem thêm:
Giá vàng hôm nay cập nhật giá vàng trong nước hàng ngày
Giá quặng sắt hôm nay
Giá bạch kim hôm nay
Giá đồng lme hôm nay