Kế hoạch của Tổng thống đắc cử Donald Trump áp thuế nhập khẩu 25% đối với Canada đang khiến các chuyên gia lo ngại về tác động lớn đến thị trường dầu mỏ và giá nhiên liệu tại Mỹ. Theo các nhà phân tích, biện pháp này có thể làm đảo lộn quan hệ thương mại dầu mỏ lâu đời giữa hai nước và khiến người tiêu dùng Mỹ phải chịu mức giá cao hơn.

Thách thức đối với dầu nhập khẩu từ Canada

Canada là nguồn cung dầu thô lớn nhất của Mỹ, chiếm hơn 20% tổng lượng dầu mà các nhà máy lọc dầu Mỹ chế biến. Mặc dù Mỹ đã trở thành quốc gia sản xuất dầu lớn nhất thế giới nhờ sản lượng khai thác đạt mức kỷ lục, nhưng dầu nhập khẩu từ Canada vẫn đóng vai trò quan trọng, đặc biệt tại khu vực Trung Tây nước Mỹ.

Tại đây, các nhà máy lọc dầu xử lý khoảng 70% trong hơn 4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày nhập khẩu từ Canada. Nếu thuế nhập khẩu được thực hiện, giá xăng tại các trạm bơm có thể tăng thêm ít nhất 30 cent mỗi gallon, tức khoảng 10%, theo phân tích của Patrick De Haan từ GasBuddy.

Các nhà máy lọc dầu như Marathon Petroleum, BP, và Phillips 66 sẽ phải đối mặt với hai lựa chọn khó khăn: chấp nhận trả giá cao hơn để tiếp tục nhập dầu từ Canada hoặc tìm nguồn cung khác xa hơn, dẫn đến chi phí vận chuyển tăng cao. Trong cả hai trường hợp, người tiêu dùng Mỹ sẽ là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp với giá xăng dầu tăng mạnh.

Ngành dầu mỏ phản đối kế hoạch

Đề xuất của Trump không nhận được sự đồng thuận từ các nhóm ngành dầu mỏ hàng đầu như Hiệp hội Nhiên liệu và Hóa dầu Mỹ (AFPM) và Viện Dầu khí Mỹ (API). Đây là một trong những hiếm hoi khi ngành dầu mỏ có quan điểm trái ngược với Tổng thống đắc cử.

AFPM cảnh báo rằng chính sách thương mại đồng loạt này sẽ làm tăng chi phí nhập khẩu, giảm nguồn cung dầu khả dụng và có nguy cơ dẫn đến các biện pháp trả đũa từ phía Canada. “Điều này có thể tác động tiêu cực đến người tiêu dùng và làm suy yếu lợi thế của Mỹ trong sản xuất nhiên liệu lỏng,” đại diện AFPM cho biết.

Trong chiến dịch tranh cử, Trump đã cam kết ưu tiên giảm giá xăng dầu để hỗ trợ người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc áp thuế lên dầu nhập khẩu có thể đi ngược lại cam kết này, đặc biệt trong bối cảnh giá xăng đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020, chỉ còn 3,04 USD/gallon.

Trung Tây Mỹ chịu tác động nặng nề nhất

Hầu hết các nhà máy lọc dầu tại Trung Tây Mỹ được thiết kế để xử lý dầu thô nặng từ Canada, thay vì dầu nhẹ từ các mỏ dầu đá phiến trong nước. Ví dụ, nhà máy lọc dầu Whiting của BP tại Indiana, nhà cung cấp nhiên liệu lớn nhất khu vực, đã nhập khẩu hơn 250.000 thùng dầu thô nặng mỗi ngày từ Canada trong năm 2023, chiếm 57% công suất chế biến của nhà máy.

Các khu vực khác như Bờ Đông và Bờ Tây có thể chịu ảnh hưởng ít hơn nhờ khả năng tiếp cận nguồn cung từ châu Âu, châu Phi hoặc các mỏ dầu trong nước. Tuy nhiên, đối với các bang lân cận Illinois, nơi phụ thuộc nhiều vào dầu Canada, tác động sẽ nghiêm trọng hơn do thiếu các lựa chọn thay thế.

Các nhà máy lọc dầu tại vùng Vịnh Mexico, trong khi đó, có khả năng chuyển hướng nhập khẩu từ các nước thuộc Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) như Iraq, Saudi Arabia, Kuwait hoặc Venezuela. Tuy nhiên, điều này cũng không tránh khỏi việc làm tăng chi phí sản xuất.

Áp lực tài chính đối với các nhà máy lọc dầu

Việc áp thuế nhập khẩu sẽ gây thêm khó khăn cho các nhà máy lọc dầu vốn đã chịu áp lực lợi nhuận thấp trong các quý gần đây. “Đây là một cú đấm mạnh vào các nhà máy lọc dầu,” Patrick De Haan cảnh báo, đồng thời cho rằng điều này có thể làm suy giảm khả năng cạnh tranh của ngành.

Hệ quả lâu dài cho thị trường dầu mỏ

Mặc dù chính quyền Trump cho rằng biện pháp thuế quan này nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, các chuyên gia nhận định nó có thể gây xáo trộn lớn đối với thị trường dầu mỏ. Việc giảm nguồn cung từ Canada – đối tác thương mại dầu mỏ hàng đầu của Mỹ – sẽ khiến các nhà máy lọc dầu gặp khó khăn và đẩy giá nhiên liệu tăng cao, gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

Đến nay, các công ty lớn như BP, Marathon và Phillips 66 vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về đề xuất của Trump. Trong khi đó, tác động tiềm tàng từ kế hoạch này đang dấy lên nhiều lo ngại không chỉ trong ngành công nghiệp dầu mỏ mà còn trong cộng đồng người tiêu dùng Mỹ.

>>>Xem thêm:

Giá dầu brent hôm nay

Giá dầu thế giới wti hôm nay